Τα Φώτα

Τρίτη κατα σειρά μεγάλη γιορτή του Δωδεκαημέρου είναι "του Φουτώ", τα Φώτα.
Παραμονή, πάλι στο προσκήνιο οι Καλικάντζαροι. Την παραμονή των Χριστουγέννων, όπως είπαμε, οι νοικοκυρές σκορπούσαν τη στάχτη γύρω στο σπίτι, για να κάμουν φράχτη, όμως οι αφορισμένοι πάντα έβρισκαν τον τρόπο να τρυπώσουν. Κονάκιαζαν μέσα στην "μπατζιά" (=την καπνοδόχο) του τζακιού όλο το Δωδεκαήμερο και ευφραίνονταν με τιςμυρωδιές που έβγαιναν από το κρέας που φήνονταν στα κάρβουνα της "γωνιάς"(=τζακιού). Λιγούρηδες όπως είναι καμιά φορά έκαναν απόπειρα να πλησιάσουν την σκάρα και να δοκιμάσουν κι αυτοί, αλλά φοβούνταν τοναναμμένο δαυλό μη τους καψαλιάσει, μα δεν τα βάζαν κάτω. Ανεβοκατέβαιναν ανήσυχοι μέσα στην μπατζιά, να βρουν ευκαιρία να τσιμπήσουν κι όταν δεν τα κατάφερναν γίνονταν προκλητικοί και θρασείς.

Άλλοτε παρακαλούσαν κι έλεγαν:
Για πίτα, για λουκάνικο,
γι' απ' την πλευρή κομμάτα
κι από την σφίδα που άνοιξες
κι μας καμιά κανάτα.

Και άλλοτε απειλούσαν:
Δο' μι νήμα, δο μι ξύλα,
μη σε μπήξω στη λανάρα
και σε πάγω στο γιαλό
και σε φαν' τα μάυρα ψάρια
και το αρμυρό νερό.

Αλλά κάποτε πρέπει να φύγουν, να γυρίσουν στον δικό τους κόσμο. Την παραμονή των Φώτων το κονάκι τους, το τζάκι, θα πάρει φωτιά. Καλά καλά πριν ξημερώσει, απ' όλα τα τζάκια έβγαιναν πελώριες φλόγες κόκκινες και ύστερα μαύρος καπνός. Οι νοικοκυρές έβαζαν φωτιά, για να κάψουν την καπνιά που μαζεύτηκε όλο τοχρόνο, και οι Καλικάτζαροι "φωτιά στα¨μπατζάκια τους" που λένε. Μπροστά στον κίνδυνο, πηδουν από τις καπνοδόχες κι όπου φύγει φύγει. Μόνο, ώρα κακιά και τούτη για τους κυνηγημένους από την φωτιά! Άλλος οχτρός και τούτος πιο φοβερός από τον αναμμένο δαυό και τη φωτιά:Ο παπάς! Αυτή την ώρα βγαίνει ν' αγιάσει τα σπίτια. Πανικός στο ασκέρι των Καλικατζάρων.
Αλλά, σαν σου έρθει ένα καλό, περίμενε κι άλλο. Ύστερα από τη φωτιά και τον παπά, ο πετεινός! Η φωνή του την αυγή που προμυνά τον ερχομό του ήλιου, συνεγείρει όλα τα δαιμόνια και τα τελώνια και όλους τους εξωαποδώ της νύχτας, να γίνουν άφαντοι και να αφήσουν ήσυχους τους ανθρώπους.

Συνεχίζεται....