Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2009

παραμονή Πρωτοχρονιάς


Κατά την παραμονή της Πρωτοχρονιάς μεγάλη κίνηση. Πολλά τα πάνε έλα για να γίνουν όλα καλά. Χρονιάρα μέρα. Μια πρόσθετη φροντίδα ήταν η Βασιλόπιτα.
Τη ζύμωνε η νοικοκυρά με τα χέρια της, με ντόπια αγνά υλικά, εκτός από τη ζάχαρη και τα μπαχαρικά κι ένα κοινό νόμισμα ( για χρυσό ούτε λόγος).
Απαραίτητη ήταν και η "μπακλαβού", κομένη σε ρόμβους, ψιλή και ρόδινη μ' ένα μοσχοκάρφι σε κάθε κομμάτι σαν μαύρο ματάκι.
Την Πρωτοχρονιά, έλεγαν, αν σου συμβεί κάτι,καλό η κακό, βασιλεύει, θα επαναλαμβάνεται όλο το χρόνο, γι' αυτό πρόσεχαν να μηντους συμβεί κάτι δυσάρεστο. Φοβούνταν από αρρώστια και ατύχημα, πρόσεχαν να μην χτυπήσουν, να μην ματώσουν, να μην μαλώσουν, να μην σπάσουν κανένα αντικείμενο, να μη χάσουν κάτι, γι' αυτόπολύ λίγοι δοκίμαζαν την τύχη τους στα χαρτιά: "καλά να κερδίσω, αν χάσω;". Απέφευγαν τα πάρεδώσε για να μην βασιλέψει το έξοδο. Ειδικά οι μικροί ήταν εξαιρετικά προσεκτικοί και φρόνιμοι. Οι μεγάλοι τους το θύμιζαν: "Κάτσε καλά θα σου τις βασιλέψω!"
Οι κυνηγοί πήγαιναν στο κυνήγι για να βασιλέψουν το ντουφέκι τους και να έχουν επιτυχίες όλο το χρόνο. Έριχναν σε ότι έβρισκαν μπροστά τους αρκεί να το ματώσουν, όπως έλεγαν, δεν είναι βολετό, κάτι θα βρεθεί, ένα κοτσύφι, μια τσίχλα, έφταναν να ρίξουν σε κάτι για το καλό του χρόνου.

Read more...

Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2009

Οι καλικάτζαροι


Σε όλη τούτη την διαδικασία και την φροντίδα, όλα να γίνουν όμορφα, παραμονεύει ένας κίνδυνος. Το μαγάρισμα του ψημένου κρέατος από τους καλικάτζαρους.
Είναι οι καλικάτζαροι τα μικρά εκείνα δαιμόνια με τα κατσικίσια ποδαράκια, τα μεγάλα σαν της νυχτερίδας αυτιά, την αποκρουστική φάτσα και τα τρελά φερσίματα που ανεβάινουν από τα έγκατα της γής όπου ολοχρονίς αγωνίζονται να κόψουν τον κορμό του δένδρου που κρατά τη γη, για να την γκρεμίσουν στα τάρταρα, η βγαίνουν από τα βάθη της θάλασσας, ανάμεσα Ίμβρου και Σαμοθράκης, όπου έχουν τον μεγάλο μύλο που αλέθει το άλας για να αρμυρίσει το νερό και να μην μπορούν οι άνθρωποι να το χρησιμοποιήσουν.
Την παραμονή των Χριστουγέννων αφήνουν τα "θεάρεστα" έργα τους και ανεβαίνουν στη γη, για να πειράξουν τους ανθρώπους και να χαλάσουν το γιορταστικό κέφι. Γι' αυτό οι νοικοκυρές την παραμονή από την αυγή μαζεύουν την στάχτη από το τζάκι και την έριχναν γύρω γύρω στο σπίτι σύριζα στον τοίχο, γιατι οι τρισκατάρατοι φοβούνται να την πατήσουν και να περάσουν. Αλλιώς σκαρφαλώνουν στο τοίχο, ανεβαόνουν στα κεραμίδια όπου κάνουν πολλή φασαρία, τρυπώνουν από την καπνοδόχο στο τζάκι για να κάνουν την ζημιά τους.
Τους τρελάινει η μυρωδιά του ψημένουν κρέατος. Θέλουν λοιπόν να πλησιάσουν και να τσιμπήσουν λίγο και αν δεν το καταφεύουν το μαγαρίζουν και φεύγουν.
Για να αποτρέψει λοιπόν την απόπειρά τους αυτή, αυτός που ψήνει κρατά ένα ξύλο αναμμένο που έχει γίνει σαν πίρος από την φωτιά το χτυπά πάνω στους δαυλούς για να κάνει σπίθες και λέει διάφορα λόγια. Τρομαγμένοι αυτοί κάνουν πίσω, αλλά θα ξανάρθουν. Είναι πεισματάρηδες γι' αυτό και η απειλή επαναλαμβάνεται.
Ένας άλλος λόγος που ρίχνουν την στάχτη είναι οτι όλα τα "ζούζουλα" που εισχωρούν στο σπίτι εμποδίζονται και ιδιαίτερα οι "μιλιτάκοι". Τα μικρά μυρμήγκια με το μελί χρώμα, που τρώνε τα κοράσια, τους μικρούς μεταξωσκόληκες, μόλις βγουν από το αυγό τους.

Read more...

Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου 2009

Η Μετάδοση


Μαζί με όλα αυτά, η νοικοκυρά ζύμωνε κι ένα πρόσφορο, ένα "σταυρό", όπως το λέγαμε, σφραγισμένο στη μέση μ΄ένα ξύλινο ¨σφραγιστό", από αυτούς που φτιάχνουν οι καλόγεροι στο Αγιονόρος.

Μαζί με τα ψωμιά και το "σταυρό" έκαναν και τα ¨κ'λίκια", με τη διαφορά πως δεν τα σφράγιζαν αυτά, μόνο έκαμαν στη μέση μια βούλα με τα τρία δάχτυλα, όπως, όταν τα ενώνουμε για να κάνουμε το σημείο του σταυρού. Τα κλίκια ήταν τόσα, όσα και τα "αδεξίμια" ( βαφτισιμιά) και τα έστελναν στον καθένα την Παραμονή μαζί με το χριστουγεννιάτικο δώρο. Τις πιο πολλές φορές το μοναδικό δώρο ήταν το "κ'λίκι".

Παραμονή Χριστούγεννα, η πρώτη μέρα του Δωδεκάμερου, και η πρώτη δουλειά να μεταλάβουμε.
το σύνθημα το έδινε από την αυγή, απ' τα βαθιά χαράματα, η καμπάνα της εκκλησιάς που καλούσε τους πιστούς να παν να κοινωνήσουν. Με το πρώτο "σήμαντρο", το πρώτο κάλεσμα, όλοι ήταν στο πόδι, έπρεπε όλοι να βιαστούν να μεταλάβουν, γιατί με το ξημέρωμα άρχιζε η δουλειά.
Μ' ένα φανάρι στο χέρι για να τους φέγγει στο δρόμο και το "σταυρο" τυλιγμένο σε γαλάζια "υφαντή"πετσέτα μαζί μ' ένα κερί διπλωμένο σε σχήμα θηλιάς, το "ζευγάρι", όπως λέγεται, και λίγα κουκιά λίβανο, αμοιβή στον παπά που θα τους δώσει τη μετάδοση, έφταναν μικρές μικρές ομάδες στην εκκλησιά.
Ένας παπάς στεκόταν σ' ένα στασίδι με το πετραχήλι στο λαιμό και διάβαζε στην κάθε ομάδα τη "σ΄χώρεση", την ευχή της εξομολόγησης, και ύστερα άπλωνε το ανοιχτό βιβλίο για "ο,τι προαιράτε" και καθένας έθετε μέσα τον οβολό του. Ύστερα περνούσαν ένας ένας από την βορινή Πύλη κι έπαιρναν τηνκοινωνία με πραγματικό φόβο Θεού.
Με την επιστροφή στο σπίτι ο χυλός για τις τηγανίτες ήταν έτοιμος. Τις έψηναν και τις έτρωγαν με μπόλιο μέλι. Ήταν το πρώτο φαγητό μετά τη Μετάδοση.

Συνεχίζεται....

Read more...

Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2009

προς τα Χριστούγεννα


Σε τούτες τις διακοπές μόνο οι επαγγελματές δεν έπαιρναν μέρος, αντίθετα ο πυρετός της δουλειάς ήταν πολύ ψηλός. Ραφτάδες και τσαγκαράδες δούλευαν νύχτα μέρα, έκαναν ατέλειωτα νυχτέρια, γιατί όλοι τα Χριστούγεννα έπρεπε να ντυθούν στα καινούργια.
Οσο για τις νοικοκυρές, ε! αυτό δεν περιγράφεται! Όλα τα μέσα και τα σύνεργα της πάστρας στρατολογούνταν και παν' απ' όλα ο ασβέστης. Όλα έπρεπε να λάμπουν, κι όταν όλα τέλειωναν, την προπαραμονή, άρχιζε το μεγάλο πανηγύρι, το ζύμωμα. Τούτο δεν ήταν μια απλή δουλειά, ήταν μια ιεροτελεστία. Κάθε νοικοκυρά φιλοδοξούσε να κάνει για το σπίτι, τους δικούς της, για τους φίλους της, το καλύτερο.
Άναβαν όλοι οι φούρνοι στις γειτονιές κι άναβαν πυρκαγιές στις αισθήσεις. Μεγάλα αφράτα σταρένια ψωμιά, κιτρινα σαν το φλουρί, τυλιγμένα σε κατάλευκα σιδερωμένα ψωμοπάνια, μέσα στις κούπες, αράδα μπροστά στο φούρνο, ανάσαιναν φρεσκάδα και υπόσχεση σαν τα μικρά παιδιά στις κούνιες, που υπόσχονται τη συνέχιση της ζωής.
Οι γανωμένοι ταβάδες άστραφταν και μέσα οι κουραμπιέδες, φτιαγμένοι από αγνό ντόπιο βούτυρο, μοσχομύριζαν. Το φρέσκο λάδι και τα μπαχαρικά στην "μπακλαβού" και τους "σαμσάδες" γαργαλούσαν την όρεξη, πρόκληση και εμπαιγμός για τη μέρα εκείνη, γιατί η Ιμβριώτισσα γυνάικα, άγρυπνος θεματοφύλακς της παράδοσης, δεν άφηνε κανέναν ν' αγγίξει τίποτα, γιατί αύριο παραμονή Χριστούγεννα, "Του Χριστού τα Γεννητούρια" θα μεταλάβαιναν όλοι στο σπίτι και έπρεπε να νηστέψουν.

Συνεχίζεται.....

Read more...

Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2009

Τα Δωδεκάμερα



Το Δωδεκαήμερο είναι μια χρονική περίοδος αλλιώτικη από τον άλλο χρόνο.
Οι νησιώτες, που μοχθούσαν όλο το χρόνο να κάνουν την σκληρή και άγονη γη να καρπίσει, περίμεναν τις μέρες τούτες όλο προσμονή και λαχτάρα. "Χ΄στοσκουλα" μόνο το όνομα γοήτευε.
Τα Χριστούγεννα για τους Ιμβριώτες δεν ήταν μονάχα μια κοσμογονική γιορτή, που άλλαξε τη μοίρα του ανθρώπινου γένους, αλλά και περίοδος διακοπών. Ολοι κάνουν τις διακοπές τους το καλοκαίρι, εμεις το χειμώνα. Δεκέμβρη και Γενάρη θα ξεκουραστούμε. Είχαμςε ρίξει τον σπόρο στη γη, μαζέψαμε τις ελές, τρυγήσαμε τ' αμπέλια και τα μελίσσια, στρέψαμε τα σφαχτά (τα ζώα και τα κοπάδια) στα χειμαδιά τους.
Γέμισαν κουπάνιες τα κατώγια. Πλυμένο και κοσκινισμένο το σιτάρι στ' αμπάρια. Μοσκοβολά το φρέσκο λάδι στα κιούπια. Χρισμένο το κρασί στις "σφίδες" για να μην ξεθυμάνει και χάσει το άρωμά του. Μοσχοβολά θυμάρι και πεύκο το μέλι στα τσουκάλια (τσουκαλίδες), τα όψιμα "πασχαλινά", τυρί, βούτυρο, γιαούρτι, σκεπασμένα με λευκή πετσέτα σφιχτά δεμένη, και οι πετρωτές μυζήθρες, αράδα στην "κανιά" στάζουν βούτυρο.
Το γουρούνι δεμένο στην αυλή, συλλογισμένο μέσα στο λάκκο που το ίδιο έσκαψε, μετρά θαρρείς τις μέρες του.
Ένα σφαχτό, 'νοματισμένο για τις μέρες τουτες,, δεμένο απ΄τα κέρατα στη ρίζα ενός δένδρου της αυλής περιμένει τη σειρά του. Το λίγο λίγο, ήταν η "ψωμούλα" του φτωχού, δηλαδή ένα αρνί ή ένα κατσίκι που το έτρεφε με ιδιαίτερη φροντίδα για τούτες τις γιορτές.
Με τα κατώγια λοιπόν γεμάτα αγαθά και τις καρδιές αισθήματα έμπαιναν οι Ιμβριώτες στ Δωδεκαμερο.

Συνεχίζεται...

Read more...

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2009

προξενιών συνέχεια


Μιλήσαμε για το μαύρισμα της παροξενιάς και το συσχετίσαμε με το μαύρισμα στις εκλογές. Όμως στην περίπτωση ενός αποτυχημένου προξενιού, το μαύρισμα ήταν πραγματικό. Την μαύριζαν την προξενίτρα με μουτζούρα από το τηγάνι. Γι' αυτό, όταν είχε κανείς σημάδι από μουτζούρα έλεγαν: "Προξενιά έκανες και σε μουτζούρωσαν;"
Εκτός από τον εαυτό της η προξενήτρα ήθελε να προστατέψει από την προσβολή και αυτόν που την έστειλε για προξενιά. Η αποτυχία μιας προξενιάς δηλώνονταν με την φράση " έφαγε χυλόπιτα" Και ήταν και τα πειράγματα "καλοφάγωτη η χυλόπιττα" έλεγαν.
Έφαγες τη χυλόποιτα με ξύλινο κουτάλι
μα κάνε την υπομονή όπως την κάναν κι άλλοι.
Αυτά γίνονταν σε περίπτωση αποτυχίας. Όταν όμως "η αμάδα πήγαινε στο σημάδι", όταν δηλαδή ο σκοπός πτεύχαινε, τότε η προξενήτρα επέστρεφε με το φανάρι ψηλά τώρα, για να φαίνεται από μακριά. Μια ψυχή πίσω από ένα παράθυρο περίμενε με αγωνία τον γυρισμό της! Στην επιτυχία η προξενήτρα έβγαινε με άσπρο πρόσωπο, δεν την είχαν μουτζουρώσει. Εκτός από ικανοποίηση, εισεπραττε μαζί με την ευγνωμοσύνη κι ένα καλό δώρο: ένα φουστάνι, ή ένα ζευγάρι παπούτσια ή ένα τσεμπέρι και χώρια τα παινέματα:
Ποιος είναι ο προξενητής που καν' αυτή τη χάρη
κι έσμιξε το μαλαμα με το μαργαριτάρι

Ναξερα τον προξενητή που καν΄αυτό το γάμο,
το μεγαλύτερο καλό ήθελα να τον κάνω.

Read more...

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009

προξενιό


Όταν ανάμεσα σε ένα αγόρι και ένα κορίτσι υπήρχε ένας δεσμός και στα σπίτια των δύο νέων ήταν γνωστά τα συντελούμενα, τότε ένας τρίτος έμπαινε στη μέση σαν μεσολαβητής, για να μεταφέρει τη βούληση της μιας πλευράς προς την άλλη. Συνήθως την πρωτοβουλία έπαιρνε η οικογένεα της νύφης. Ηταν λοιπόν απαραίτητος ένας τρίτος. Ελεγαν: "Αν δεν πει άνθρωπος στην μέση, η δουλειά δεν τελείωνε". Έτσι λοιπόν ένας συγγενής η φίλος των δυο οικογενειών, έμπαινε στη μέση. Αυτός ο τρίτος ήταν ο προξενητής, η συχνότερα η προξενήτρα, γιατί τις πριο πολλές φορές μια γυναίκα αναλάμβανε τη δουλειά αυτή. Μια γυναίκα με πείρα και πειθώ.
Ο ρόλος της προξενήτρας ήταν πολύ λεπτός. Ηταν ενδεχόμενο να αντιμετωπισει ορισμένες επιφυλάξεις, για τις οποίες έπρεπε να έχει την ετοιμότητα και την δεξιοτεχνία να τις παρακάμψει, και το χειρότερο - σπάνιο αυτό - να συναντήσει απρόβλεπτη άρνηση και να προσβληθεί.
Λάβαινε λοιπόν τα μέτρα της. Πρώτα πρώτα αντλούσε κουράγιο από τον εαυτό της. Ελεγε: "Εγώ θα το πω και σαν το δεχθούν, σαν δε, η μισή ντροπή δική μου η μισή δική της".
Λάβαινε λοιπόν τα μέτρα της για να μην εκτεθεί σε περίπτωση άρνησης. Πήγαινε αργά τη νύχτα, κρατούσε το φανάρι ( λαδοφάναρο) κάτω από την ποδιά της, έκρυβε το πρόσωπο με το τσεμπέρι της που αν την συναντούσε κανείς στον δρόμο να μην την γνωρίσει., γιατί δεν ήταν μονάχα η αποτυχία αλλά και τα παρατράγουδα. Αν αποτύχαινε την μουτζούρωναν, την μάυριζαν, όπως λεν σε αποτυχία εκλογών σήμερα.

Συνεχίζεται....

Read more...

Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009

στους χορούς και τα πανηγύρια


Τέτοιες συγκεντρώσεις λοιπόν ήταν οι χοροί όπου η συμμετοχή ήταν πολύ μεγάλη, αλλά πιο συχνά χοροί με τραγφούδια στις γειτονιές, στις αυλές ή στα σπίτια, όπου η συμμετοχή ήταν μικρότερη μεν, αλλά η ατμόσφαιρα ζεστή για την εκκόλαψη ειδυλλίων.
Στους χορούς αυτούς δινόταν η ευκαιρία να εκφράσει κάποιος την αγάπη του η να κάνει μια εξομολόγηση η να πει το παράπονο του τραγουδώντας δίστιχα, συγκεκαλυμμένα η με μια αδιόρατη αιχμή, την οποία όμως μόνο οι κεραίες "εκίνου που πονούσε το δόντι" όπως λέγαμε, μπορούσαν να συλλάβουν. Η ανταπόκριση η μη εκδηλώνονταν κατα τον ίδιο τρόπο, μέσα από τον ημιδιάφανο πέπλο του δίστιχου.
Ανάλογες συγκεντρώσεις, που συνοδεύονταν πάντα από τραγούδια και χορούς ήταν τα πολλά πανηγύρια. Το ίδιο γινόταν και την παραμονή των πανηγυριών κατα το άλεσμα της "κουρκούτης" στο χειρόμυλο. Το χειρόμυλο τον γύριζαν πάντα δύο, αγόρι και κορίτσι. Εδώ τον πρώτο λόγο είχαν τα μάτια. Η επαφή ήταν άμεση, ιαθώς κάθονταν κοντά κοντά, ο ένας στον άλλον αντίκρυ, τα βλέμματα τους συναντιόνταν και ο καθένας μπορούσε να βυθοσκοπήσει κατα κάποιο τρόπο τη σκέψη και τη διάθεση του άλλου κι ύστερα τα χέρια που κρατούσαν τη χειρολαβή ακουμπούσαν το ένα το άλλο και έδιναν τα μηνύματα για τη συνέχεια.
Ανάλογη περίπτωση ήταν και ο "γρίζος" η διαδικασία δηλαδή του "μπασίματος" του μάλλινου υφαντού, με το οποίο έκαναν τα χειμωνιάτικα ρούχα των ανδρών. Ο γρίζος γινόταν συνήθως βράδυ και μετά το έργο άρχιζε ο χορός. Δεν άφηναν ευκαιρία να πάει χαμένη, από τουτες τις εκδηλώσεις πάντα κάτι θα έβγαινε!

Συνεχίζεται....

Read more...

Τρίτη 24 Νοεμβρίου 2009

αρραβωνιάσματα - γάμος


Αιντε να πούμε και λίγα για τις σχέσεις αγοριών και κοριτσιών!
Αυτες ήταν σχέσεις ελεύθερων ανθρώπων, δίχως προκατάληψη του ενός φύλλου για το άλλο.
Δηλαδή, αν δυο νέοι συναντηθούν στον δρόμο, η σ' ένα φιλικό σπίτι η σε μια συγκέντρωση, κι όταν ακόμα οι συναντήσεις αυτές είναι περισσότερο συχνές από το να θεωρούνται τυχαίες, αυτό δεν θα πει για κανένα λόγο οτι είναι "ύποπτες", πως το κορίτσι για παράδειγμα επιδιώκει κάτι παραπάνω από μια φιλία κι οτι πάει με την υστεροβουλία να τον "τυλίξει" όπως λέμε. Αλλά ούτε και οτι το αγόρι είχε την πρόθεση να παίξει μαζί της η να την εκθέσει. Το να εκθέσει κανείς ένα κορίτσι στα καλά καθούμενα το θεωρούμε το λιγότερο ανανδρία.
Αντίθετα, αν οι τέτοιου είδους συναντήσεις είχαν σαν αποτέλεσμα να αναπτυχθεί μεταξύ τους μια συμπάθεια η κάποιο αίσθημα, τότε καοι οι τυχαίες ακόμα συναντήσεις αποφεύγονταν όσο ήταν δυνατόν για πολλούς και πρακτικούς λόγους.
Πρώτα πρώτα ήθελαν να συγμομετρήσουν την αντίδραση των δικών τους, για να αποφύγουν μελλοντικά μπερδέματα, δεύτερον δεν ήθελαν να δώσουν λαβή για κουτσομπολιά και τελευταίο, ν' αποφύγουν την παρέμβαση τρίτων, οι οποίοι, είτε από ανάλογο ενδιαφέρον για τον ένα από τους δύο, είτε από απλή κακεντρέχεια, μπορούσαν να δηλητηριάσουν την σχέσεη "ρίχνοντας λόγια"
Μιλήσαμε λοιπόν για συγκεντρώσεις, που γινονταν αφορμή για επαφές ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια, επαφές που πολλές φορές κατέληγαν στην αγάπη, σ' αραβωνιάσματα και φυσικά σε παντρολογήματα.
Τέτοιες συγκεντρώσεις ήταν οι χοροί. Χοροί όχι μονάχα στις πλατείες και στα καφενεία με τα όργανα όπου συμμετοχή ήταν πολύ μεγάλη αλλά πιο συχνά.....

Συνεχίζεται...

Read more...

Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009

βαφτίσια


Το βάπτισμα που γινόταν με όλες τις προβλέψεις του τυπικού της Εκκλησίας, δεν είχε τιποτα το ιδιαίτερο απ' ό,τι γινόταν παντού, πλην του οτι η μητέρα δεν πήγαινε στο μυστήριο, αλλά περίμενε στο σπίτι να της φέρουν το όνομα!
Όλα τα παιδιά που ήταν στα βαφτίσια, μόλις άκουγαν το όνομα, έτρεχαν στο σπίτι να το πουνστη μητέρα κι εκείνη για το χαρούμενο άγγελμα έδινε στο καθένα από ένα νόμισμα, η τα πετούσε - κέρματα - με την χούφτα στην αυλή και τα μάζευαν τα παιδιά.
Στο τέλος της τελετής ο νονός έδινε σε όλους τους παριστάμενους τη "μαρτυριά", για να μαρτυρήσουν παντού το βάπτισμα του νέου χριστιανού. Η μαρτυρία ήταν ένα νόμισμα μικρό η μεγάλο ανάλογα με τα οικονομικά του νονού.
Η μαμή, που είχε τη φροντίδα του μωρού μέσα στην εκκλησιά, έπαιρνε μαζι με τη μαρτυριά και το σχετικό φιλοδώρημα και επίσης το σαπούνι και την πετσέτα με τα οποία πλύθηκαν ο παπάς και ο νονός.
Κατα την επιστροφή στο σπίτι "εν πομπή" , τα παιδιά, που είχαν εισπράξει και το "μπαξίσι" από το νονό, ακολουθούσαν με την ελπίδα και για κανένα γλυκό από τα κεράσματα.
Η μητέρα έκανε μετάνοια, φιλούσε το χέρι του νονού, φόρο τιμής για την προσφορά του.
Ο νονός από 'δω και μπρος δεν ήταν ο ένας οποιοσδήποτε, αλλά ένα πρόσωπο που έχαιρε ιδιαίτερης τιμής και εκτιμησης από τους γονείς του "αδεξιμιού", όπως λέγαμε το βαφτισιμιό, γιατί "ανεδέξατο αυτόν εκ της κολυμβήθρας!"

Read more...

Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2009

o σαραντισμός


Η πρώτη μέρα που βγάζαμε το μωρό από το σπίτι ήταν όταν το πηγαίναμε στην εκκλησιά να πάρει τον σαραντισμό.
Οταν συμπλήρωνε σαράντα μέρες από τη γέννηση του, ένα απόγευμα, συνήθως Σαββατόβραδο, η μητέρα το πήγαινε στην εκκλησία.
Μζί της έφερνε κι ένα μπουκάλι γεμάτο νερό. Η μητέρα κρατούσε το παιδί στην αγκαλιά της μπροστά από το εικόνισμα της Παναγιάς και ο παπάς του διάβαζε την ευχή. Ύστερα το έπαιρνε στα χέρια του, το σήκωνε ψηλά και έκανε μ' αυτό τρεις φορές το σχήμα του σταυρού, το πλησίαζε κατόπι στο εικόνισμα σαν σε ασπασμό και μετά το παρέδιδε στην μητέρα. Μόλις έβγαινε από την εκκλησία με το ένα χέρι το παιδίσ την αγκαλιά και στο άλλο το μπουκάλι με τον "σαραντισμό" - έτσι έλεγαν εκείνο το νερό, η ευχονέρι - άφηνε να πέφτουν στον δρόμο μερικές σταγόνες από αυτό. Άφηνε ύστερα το μωρό στο σπίτι και συνέχιζε το ράντισμα σε κάθε μέρος που πήγε και κάθε δρόμο που είχε περάσει στο διάστημα των σαράντα ημερών. Έτσι έκελινε κάθε δρόμο από όπου θα μπορούσε να περάσει το "κακό πνεύμα" και να μπει στο σπίτι.
Συνεχίζεται...

Read more...

Παρασκευή 6 Νοεμβρίου 2009

η γέννηση


Σήμερα θέλω να σας πω λίγα για την γέννηση του παιδιού.
Ηταν ασφαλώς ένα γεγονός, του οποίου η προσδοκία και η αγωνία του "τι τέξεται" αναστάτωνε όλη την οικογένεια και δικαιολογημένα, αφού όλα ήταν αφημένα στην καλή τύχη και στα χέρια της μαμής.
Η μαμή αντικαθιστούσε όλα τα σύγχρονα μέσα ενός τοκετού και όλες της οι γνώσεις και τα προσόντα ήταν η πείρα της. Η μαμή λοιπόν ήταν το πρόσωπο που εισέπραττε μαζί με την αμοιβή και την ευγνωμοσύνη όλων, όταν όλα έπαιρναν τον καλό δρόμο, η φορτώνονταν όλες τις αμαρτίες, αν κάτι δεν πήγαινε καλά.
Μετά τον τοκετό το κύριο μέλημα, όπως ήταν φυσικό, ήταν η φροντίδα για την λεχούσα και το νεογέννητο.Διηγούνται πως παλιά η πρώτη φροντίδα για το μωρό ήταν το..."αλάτισμα". Πριν το δέσουν στα πανιά, πασπάλιζαν το τρυφερό του δέρμα με ψιλό αλάτι, για "να ψηθεί". Έτσι η πρώτη γεύση που δοκίμαζε στη ζωή του ήταν πολύ..."αλμυρή". Την άλλη μέρα γίνονταν τα "ξαλατίσματα", το πρώτο του μπάνιο δηλαδή.
Άλλη τους φροντίδα ήταν να προστατέψουν την λεχούσα και το μωρό από το "κακό ματι" και την "κακιά ώρα" ως το σαράντισμα. Τα πρώτα μέτρα που λαμβάνονταν ήταν: να βάλουν πάνω τους ένα "φυλαχτό". Στο κεφάλι ή στο στήθος της μητέρας και του παιδιού έδεναν ένα χρυσαφικό, ένα σταυρό ή ένα φλουρί, ένα χαμαλί, ένα μεγάλο γαλάζιο χάντρο. Στον καρπό του δεξιού χεριού έδεναν σαν βραχιόλι μια κόκκινη κλωστή.
Σε κάθε άνοιγμα του σπιτιού, πόρτες, παράθυρα, απ' όπου μπορούσε να μπεί το "κακό πνεύμα", τοποθετούσαν ένα σταυρό. Έσχιζαν ένα μασούρι και έδενα σταυρό με κόκκινη κλωστή, τον οποίο τοποθετούσαν πίσω από τν πόρτα και τα παράθυρα. Το βράδυ, όταν έσβηνε η φωτιά, τοποθετούσαν σταυρωτά τη μασιά και τον ξύστη για να μην κατέβει από την καπνοδόχο ο "οξοαποδώς".

Συνεχίζεται.....

Read more...

Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2009

Νιόμβρης


Ο Νοέμβριος είναι ο ενδέκατος μήνας του πολιτικού έτους. Πριν από την μεταρρύθμιση του Ιουλίου Καίσαρα το 46 π.Χ., όταν το έτος άρχιζε τον Μάρτιο, ήταν ο ένατος (novem) μήνας στο ρωμαϊκό ημερολόγιο.
Στο αρχαιοελληνικό αττικό ημερολόγιο ο Νοέμβριος ήταν ο πέμπτος κατά σειρά μήνας και ονομαζόταν «Μαιμακτηρίων» από την εορτή «Μαιμακτήρια». Τα «Μαιμακτήρια» τελούνταν προς τιμήν του «Διός Μαιμάκτου», θεού των ανέμων και των καταιγίδων, συμβόλου δηλαδή της ευμετάβλητης μετεωρολογικά εποχής.

Και σήμερα, ως τελευταίος μήνας του Φθινοπώρου, ο Νοέμβριος είναι ο βασικός προάγγελος του χειμώνα που ακολουθεί.
Στον ελληνικό λαό ο Νοέμβριος είναι γνωστός με διάφορα δημώδη ονόματα όπως: Νοέμβρης, Νιόμβρης, Νουέμβρης κ.λ.π. παραλλαγές δηλαδή του ορθού Νοέμβριος. Φέρει όμως και πιο ποικίλες προσωνυμίες που σχετίζονται με διάφορες ενέργειες, παρατηρήσεις και εργασίες του γεωκτηνοτροφικού πληθυσμού της πατρίδας μας.

Έτσι από τα διάφορα μετεωρολογικά φαινόμενα επωνυμείται ως Βροχάρης, για τις πολλές βροχές, Μπρουμάρης από την πρωινή πάχνη (πέφτει μπρούμα=λ.βλαχ. ή και από τη λατινική λέξη bruma), Ανακατεμένος από τον άστατο καιρό, Σκιγιάτης διότι αυτήν την εποχή η γη σκιάζεται περισσότερο από τους άλλους μήνες, Χαμένος για τον πολύ μικρό χρόνο δουλειάς που αφήνει η μέρα του: «μικρές οι μέρες του Σποριά κι ατέλειωτες οι νύχτες» (Γ.Δροσίνης).

Από τις γεωργικές εργασίες του μηνός, που είναι όλες επείγουσες, ιδιαίτερα αυτή της σποράς των σιτηρών, ο Νοέμβριος ονομάζεται: Σποριάς, Σπαρτός, Σπορίτης, Σπορέας, Σποριάρης κ.α. Μεσοσπορίτης (ο γεωργός έως τα Εισόδια της Θεοτόκου (21) πρέπει να έχει σπείρει τουλάχιστον τα μισά, γι’αυτό και το λαϊκό όνομα της γιορτής είναι: της Παναγίας της Μεσοσπορίτισσας), Νιαστής για τα τελευταία νεάσματα ή υνάσματα (οργώματα) της γης, κ.λ.π.

Από τις ποιμενικές ενασχολήσεις πήρε το όνομα Παχνιστής, για το κλείσιμο πια των ζώων στο παχνί.

Ο Νοέμβριος προσωνυμείται επίσης και από τις γιορτές των αγίων του. Για παράδειγμα:

Αρχαγγελίτης, Αϊστράτηγος, Αϊ-Ταξιάρχης, από τη γιορτή των Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ (8).
Αγιομηνάς από τη γιορτή του Αγίου Μηνά (11) που ήταν μεγάλη γιορτή για τους τσοπάνηδες (αλλά και παρετυμολογικά Μηνάς – μηνώ = παραγγέλλω, φανερώνει δηλαδή τα κλοπιμαία και εν γένει τα απολεσθέντα πρόβατα κ.λ.π.).
Αϊφιλιππιάτης, Αϊγιλιππίτης από τη γιορτή του Αγίου Φιλίππου (14) κατ’ εξοχήν προστάτη των γεωργών και σημαντικό ορόσημο για διάφορες εθιμικές ενέργειες και πράξεις. Η γιορτή είχε και οριακό ρόλο για την τέλεση των γάμων, ενώ ονομάζεται και Μικρή Αποκριά ενόψει της 40ήμερης νηστείας (15/11 - 24/12) για τα Χριστούγεννα.
Αντριάς από τη γιορτή του Αγίου Ανδρέα.

Ακόμη τον Νοέμβριο ανοίγουν τα κρασιά. Βασικά ορόσημα αποτελούν οι γιορτές του Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή (3)* και του Αγίου Μηνά (11) που προσωνυμούν επίσης τον μήνα με τις ονομασίες Μεθυστής και Κρασομηνάς.

«Τι είναι αυτό ο κόκκινο νερό, αφεντικό – δε μου λες; Ένα παλιοκούτσουρο
πετάει βλαστούς, κρέμουνται κάτι ξινά μπιχλιμπίδια, κι ο καιρός περνάει, ο ήλιος
τα ψήνει, γίνουνται γλυκά σαν το μέλι, και τα λέμε τότε σταφύλια’ τα πατούμε,
βγάζουμε το ζουμί τους, το βάζουμε στα βαρέλια, βράζει μοναχό του, το ανοίγουμε
του Αι-Γιώργη του Μεθυστή τον Οχτώβρη, και βγαίνει το κρασί!»...


( Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Ν. Καζαντζάκη)


*Με την ίδια επωνυμία Μεθυστής ή Σποριάρης διακρίνεται επίσης ο «μικρός» ή «φτωχός» Άγιος Γεώργιος (3), από τον μεγάλο συνώνυμό του τον Τροπαιοφόρο Άγιο Γεώργιο (23 Απριλίου). Λέγεται Σποριός ή Σποριάρης επειδή σε πολλές περιοχές γίνεται τη μέρα της γιορτής του η προετοιμασία του σπόρου και αρχίζει η σπορά.
Πηγή:oiax.blogspot.com
Καλό μας μήνα το λοιπόν!

Read more...

Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009

Άγιος Δημήτριος στην Ίμβρο



Μια χαραμάδα θύμησης και νοσταλγίας για την ημέρα του αγίου Δημητρίου.

Στην Ίμβρο η γιορτή του καθενός ήταν η ονομαστική του γιορτή. Η ημέρα της γιορτής του αγίου που είχε το όνομά του. Aυτό το φροντίζαμε πολύ!
"Nα μην έχει μαθές το παιδί γιορτή;"
Το σήμα το έδινε το πρωί η καμπάνα. Αρχιζε η σχόλη.
Tου αγίου Δημητρίου σήμερα.
"Μεγάλη η χάρη του" Kαι κάναμε τον σταυρό τους.
Κόσμος πολύς στις εκκλησιές και πιο πολλοί αυτοί που γιόρταζαν. Κάποιοι έκαναν και αρτοκλασία. Τα πέντε πρόσφορα στο πανέρι. Πολλή ευλάβεια, πολύ συγκίνηση, σε όσους στέκονταν γύρω στο τραπέζι, όπου ήταν τοποθετημένο ένα πρόσφορο από κάθε πανέρι, το λάδι, το δρασί, και οι αναμμένες λαμπάδες.
Παίρνει η κάθε μια το πανέρι της κόβει μερικά πρόσφορα, σε μικρές φετούλες και τις μοιράζει στο εκκλησίασμα. Οσοι δεν έχουν άρτο, φέρνουν ένα μόνο πρόσφορο, τον "σταυρό" και το δίνουν στον παππά στην ώρα της προσκομιδής, να μνημονεύσει το όνομα, "υπερ υγείας του εορτάζοντος".
Μέρα γιρτοής λοιπόν, άρα αργία. Σκόλη. Μόνο τα μπακάλικα, τα κρεοπωλεία τα κουρεία ήταν ανοιχτά. Μετά την εκκλησία, οι εορτάζοντες στα καφενεία κερνούν όλους του πελάτες του μαγαζιού και αυτοί τους εύχονται χρόνια πολλά.
Το βράδυ όσα σπίτια γιορτάζουν φαίνονται από τα φώτα. Σήμα: γιορτάζουμε σήμερα, κοπιάστε!
Το σπίτι που γιορτάζει έχει λαμπρή. Αστράφτει, γελά.
Το μικρό σαλονάκι του, καταστόλιστο με μεταξωτά υφαντά, κεντήματα, ταντέλλες, όλα από τα χέρια της νοικοκυράς.
Το βράδυ έρχονται οι επισκέπτες, συγγενείς, φίλοι, γεμίζει το σ[πίτι όχι μόνο ανθρώπους, αλλά και εγκάρδιες εκδηλώσεις, χειραψίες, αγκαλιές, φιλιά, αγάπη, ένα μόνο λείπει: το δώρο.
Τούτη την ευχάριστη πολύτέλεια δεν την συνηθίζαμε. Κάθονται οι επισκέπτες σφιχτά ο ένας τον άλλον, μικρό το σαλονάκι, και προσπαθούν να βρουν κάτι να πουν, να ζεστάνουν την ατμόσφαιρα. Η κοπέλα που μπαίνει με τον δίσκο, τους βγάζει από την αμηχανία. Ενας μεγάλος δίσκος με μικρά ποτήρια, με ένα ποτό και μεγάλα ποτήρια με νερό, και στην μέση ένας κεσές με γλυκό του κουταλιού, πλάι μικρά κουταλάκια.
Παίρνει ο καθένας γλυκό με ένα κουταλάκι, πίνει τονερό του και στην σειρά ένα ποτηράκι με ποτό και χαιρετά: Χρόνια πολλά! και μαζί όσες ευχές έχει μέσα στην καρδιά του για αυτόν που γιορτάζει.
Στον δεύτερο γύρο άλλος δίσκος με πιατάκια του γλυκού, με ένα γλυκό το καθένα. Κουραμπιέδες, αμυγδαλωτά, παντεσπάνι, μπακλαβού, όλα επίσης από τα χέρια της μάνας, της αδερφής.
Στο μεταξύ έρχονται άλλοι, ο χώρος μικρός, φεύγουν οι πρώτοι και κάθονται οι καινούργιοι.
Αυτό γίνεται και πέρα από τα μεσάνυχτα!
Χρόνια πολλά λοιπόν! Στην υγειά μας!

Read more...

Τετάρτη 7 Οκτωβρίου 2009

για λίγο θα παραμείνει το παράθυρο κλειστό...

Read more...

Τρίτη 6 Οκτωβρίου 2009

για την μέρα των εκπαιδευτικών

Πέρασε η χθεσινή μέρα και ούτε μια αναφορά πως ήταν η παγκόσμια μέρα των εκπαιδευτικών.
Οι παγκόσμιες μέρες, είναι αλήθεια, πως δεν λένε τίποτα από μόνες τους. Αυτό είναι αλήθεια.
Οι άνθρωποι είναι που τις κάνουν να λάμπουν περίτρανα και να τους δίνουν το νόημα που τους πρέπει.
Ευκαιρία να θέσω στον εαυτό μου μερικά ερωτήματα και διαπιστώσεις:

Ξέρω πως είμαι ένα αποφασιστικό στοιχείο μέσα στην τάξη

Από την δική μου προσέγγιση εξαρτάται το κλίμα. Από την διάθεσή μου προκύπτει ο "καλός η ο κακός καιρός" μέσα εκεί.

Ξέρω πως έχω πολύ μεγάλη δύναμη.

Μπορώ εύκολα να κάνω τη ζωή ενός παιδιού η μίζερη ή χαρούμενη.

Μπορώ να γίνω ένα εργαλείο βασανισμού ή ένα εργαλείο έμπνευσης.

Μπορώ να εξευτελίσω αλλά μπορώ και να εξανθρωπίσω. Να προκαλέσω πόνο αλλά και να θεραπεύσω.

Να διδάσκω να διαχειρίζονται τις κρίσεις ανθρώπινα η δικτατορικά.

Μεγάλο βάρος και ευθύνη, δεν λέω, μα έτσι η ζωή αποκτά νόημα και ουσία, έχει προοπτική.


Ας μας αφιερώσω ένα τραγούδι, έτσι για να νοσταλγήσουμε, την αληθινη και γενναία του παρουσία!!!

Read more...

Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2009

εκλογές και νοσταλγία

Θα κάνουμε ένα μικρό διάλλειμα από τα ταξίδια της μνήμης στη ζωή της πατρίδας μου, για να ανοίξουμε πανιά για την πατρίδα που αγαπά ο καθένας.
Έτσι, σαν να είμαστε κι εμείς μέσα στο πνεύμα των ημερών ( λες και υπάρχει κάποιο πνεύμα που αφορά σε όλους)!
Η δική μου συμμετοχή είναι η ακόλουθη:

μελλον.jpg

Read more...

Τετάρτη 30 Σεπτεμβρίου 2009

μαγειρέματα


Την εποχή αυτή, στο σπίτι οι γυναίκες ετοιμάζουν κι άλλες "κουμπάνιες" - προμήθειες - για τον χειμώνα.
Τα μαγειρέματα.
Από τα ίδια προιόντα του τόπου τους: το σιτάρι, το γάλα, τα αυγά.
Πρώτος και πάνω απ' όλα ο "τραχανός" ( τραχανάς ).
Διαλέγουν το καλύτερο σιτάρι, το αλέθουν στον χειρόμυλο και βγάζουν το σιμιγδάλι. Έπειτα βράζουν το γάλα, όσο σιμιγδάλι, τόσο γάλα. Σ' ένα καζάνι ένας χύνει λίγο λίγο το σιμιγδάλι κι ένας το γάλα συνεχώς και το ανακατεύουν χωρίς να διακόψουν δευτερόλεπτο, γιατί σχηματίζονται κενά. Μια ποσότητα από το σιμιγδάλι εγκλωβίζεται μέσα στο γάλα και σχηματίζεται ένα κενό, στο κενό μέσα, το σιμιγδάλι δεν ψήνεται, με απότέλεσμα, σ' ένα κοντινό σημείο να πέσει περισσότερο γάλα και να γίνει λάσπη η ζύμη στο σημείο αυτό, κι έτσι να έχουμε δύο αποτυχίες. Έτσι, κι όταν πια δεν χύνουν γάλα και σιμιγδάλι, εξακολουθούν να τον ανακατεύουν ώρα πολλή, ωσότου η ζύμη να γίνει ομοιόμορφη. Ύστερα πατούν την επιφάνεια με τις δύο παλάμες δυνατά για να "κάτσει", να στρώσει δηλ. από τον πάτο του καζανιού ομοιόμορφα ως την κορυφή.
Σκεπάζουν έπειτα το καζάνι με μια πετσέτα και το βάζουν στην φωτιά να ψηθεί.
Το ψήσιμο γίνεται με κάρβουνα και όχι με ξύλα, γιατί μπορει να καπνιστεί ο τραχανάς και να πάρει μυρωδιά.
Όταν ψηθεί, είναι πια φανερό, ροδίζει η επιφάνεια και τότε κατεβάζουν το καζάνι από την πυροστιά και με μιά μεγάλη ξύλινη κουτάλα τον βγάζουν σε χονδρά κομμάτια, τα οπία κάνουν μικρότερα με το χέρι και τ' απλώνουν πάνω σε σεντόνια να κρυώσει και να στεγνώσει.
Κάτω κάτω, δυο πόντους από τον πάτο του καζανιού, δεν τον βγάζουν, έχει ψηθεί πιο πολύ, όμως μέσα έχει μια ευχάριστη μυρωδιά. Το κόβουν σε τετράγωνα κομμάτια μέσα στο καζάνι, είναι η "καπυράδα", νοστιμότατη και περιζήτητη στην εποχή της.

Συνεχίζεται...

Read more...

Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2009

τρύγος.


Να σας πω για τους αγίους μας αργότερα.
Βιάζομαι μη περάσει τούτη η περίοδος και δεν πω για τις δουλειές που κάναμε αυτον τον καιρό.
Λοιπόν, μετά την γιρτή της ύψωσης του Σταυρού, ερχόταν η σειρά του τρύγου των αμπελιών.
Δυο τρεις μέρες ήμαστε όλοι στα αμπέλια.
Ο καθένας είχε τόσο αμπέλι όσο για για τις ανάγκες του σπιτιού του.
Φέρναμε τα σταφύλια στο σπίτι και τα παρούσαμε σε σκάφες και το μούστο με τα τσίπουρα τα βάζαμε σς μεγάλα κιούπια όπου έμεναν 10 με 20 μέρες για να βράσει το κρασί. Ένα μέρος του μούστου κρατούσε η γυναίκα στο σπίτι. τον "κοβαμε" με στάχτη η ένα άσπρο λεπτό χώμα, το οποίο περιείχε αρκετή ποσότητα ποτάσσας και το λέγαμε "πετιμεζόχωμα" και κάναμε το πετιμέζι.
Με το πετιμέζι κάναμε διάφορα γλυκά. μουσταλευριά με σιμιγδάλι, μουστολαμπάδες με καρύδια και διάφορα "ρετσέλια" με κυδώνι, κολοκύθι, ξερά δαμάσκηνα και άλλα. Τα βάζαμε μέσα σε "κουρούπια" , μικρά γυαλιστερά τσουκάλια, και τα διατηρούσαμε όλο το χειμώνα.

Read more...

Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2009

του ψαρά ο γιος

"Οι Άγιοι το πρώτο που θέλουν είναι να περνούμε ωραία!"
"Παππού!!! Πόσο δίκιο έχεις!!"
"Σε άκουγα που ιστορούσες τόσο καιρό, αλλά θέλει και δοξάρι γιε μου"
"Να με συμπαθάς παππού! Ξεχάστηκα μέσα στην νοσταλγία μου!"
'Το έχουμε πει γιέ μου, θέλει χορό η μνήμη, θέλει τραγούδι!"
"Εσύ το ξέρεις καλύτερα από μένα. Βιολιτζής με τα όλα σου!"
"Λοιπόν αστα αυτά τώρα και βάλε την πλάκα!"
"Ποια πλάκα καλέ; Ακόμα εκεί έχεις μείνει; Για κοίτα!!"


"Να ζήσουν των ψαράδων τα παλλικάρια!!!"
"Να ζήσουν παππού, να ζήσουν!!!

Read more...

Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου 2009

μεσητεία

Σε έναν τόπο, οπου τα πάντα ήταν εξαρτημένα από την τύχη και πάνω από όλα η υγεία, όταν οι επιδημίες έκαναν θραύση και οι ενδημικές αρρώστιες τις πιο πολλές φορές ήταν θανατηφόρες, ούτε νοσοκομείο ούτε φαρμακείο και πολλές φορές ούτε γιατρός υπήρχε στο νησί.
Η λαχτάρα για την απόκτηση ενός παιδιού, η αγωνία για τον ξενιτεμένο, η προσδοκία της καρποφορίας της γης, που ήταν ο βασικότερος ίσως παράγοντας της συντήρησης και της επιβίωσης των ανθρώπων και των ζώων, που ήταν οι άμεσοι συνεργάτες τους, τότε που δεν υπήρχαν τα μηχανικά μέσα που πολλαπλασίαζαν τη δύναμη και τις δυνατότητες του ανθρώπου, ούτε τα επιστημονικά μέσα, με τα οποία θα μπορούσαμε να επέμβουμε για να προλάβουμε η να διορθώσουμε τις ιδιοτροπίες της φύσης, όπως η αναβροχιά και οι ασθένειες, όταν τα λογης λογης παράσιτα και ζουζούνια απειλούσαν να φάνε το μόχθο και να καταστρέψουν τη σοδειά, τότε που κανένας δεν υπήρχε να δώσει ένα χέρι ήταν πολύ φυσικό ο άνθρωπος να καταφεύγει σε "Κείνον" που "όλα είναι στο χέρι του" που όταν θέλει όλα γίνονται.
Ήταν λοιπόν πολύ φυσικό τις ώρες της ελπίδας και της αγωνίας να καταφεύγουμε στο Θεό για να ζητήσουμε στήριγμα και βοήθεια. Μόνο που αυτός ήταν πολύ ψηλά και ΄ταν πιθανόν να μην ακούσει και μας συντρέξει.
Μας ήταν πιο βολικό λοιπόν να έρθουμε σε επαφή με τους Αγίους του, που μας ήταν πιο οικείοι και πιο γνώριμοι.
Γι' αυτούς όμως θα πούμε στη συνέχεια...

Read more...

Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2009

κλοπες


Βιασμοί, απάτες, διαζύγια για λόγους τιμής σχεδόν άγνωστα. Παραπλάνηση και εγκατάλειψη κοριτσιού; από την κοινή γνώμη η απόφαση ήταν τελεσίδικη: γάμος, αλλιώς στον κόσμο αυτόν δεν είχες θέση.
Φόνος; ούτε να το σκεφτεί κανείς. Ενας η δύο κάθε αιώνα κι αυτό από "ώρα κακιά", ποτέ από πρόθεση η εκδίκηση.
Αλλά ας πούμε και την αλήθεια για μια εντολή. Εκείνη που λεει: "ου κλέψεις"
Προπάντων η ζωοκλοπή θεωρούνταν μια απαγόρευση δίχως νόημα. Ε! όχι τώρα, να μην φάμε κι ένα κατσίκι!!! Αυτά τα λαχταριστά "ζούμπερα", τα σχεδόν άγρια, που γύριζαν στα βουνά μόνο και ελευθερα, ήταν μεγάλος πειρασμός. Αλλοτε κλέβαμε από ανάγκη. Κάποιος φαμελίτης, που είχε να θρέψει πολλά στόματα, έβρισκε την εύκολη λύση να βγαίνει τη νύχτα και να πιάσει όποιο βρει μπροστά του. Άλλοτε πάλι για να το γλεντήσουμε. Μικρές παρέες πιάναμε ένα "αθύμιαστο" ένα ανευλόγητο ( τα κλεμένα τα λέγαμε αθύμιαστα) και το ξεκοκαλίζαμε ευφραινόμενοι για την ... επιτυχία. Αν ήταν και της προκοπής και δεν "πάγαινε" ο κόπος χαμένος!!!
Συνεχίζεται.....

Read more...

Δευτέρα 21 Σεπτεμβρίου 2009

νόμος


Ελεγα για τις θεομηνίες...
Πως να αντιμετωπίσει ένας κοινός θνητός τα οργισμένα στοιχεία της φύσης, έχοντας ως άμυνα μόνο τα δυο του χέρια; Και όταν η παραγωγή του, σαν γεωργική ήταν εξαρτημένη πέρα ως πέρα από την διάθεση του ουρανού, από ποιον να ζητήσει βοήθεια;
Μα από ποιον άλλον, εξον από εκείνον που διαφεντεύει τον ουρανό;
Μόνος λοιπόν ο Ιμβριώτης με τον Θεό, γι' αυτό και οι σχέσεις του με Αυτόν ήταν σχέσεις παιδιού προς πατέρα και για να έχει τη "χάρη" του έπρεπε να είναι υποταγμένος στο θέλημά του, αφού αυτός τα μπορούσε όλα, αφού είναι "Μεγαλοδύναμος" κι αυτούς κρατούσε όλα τα αγαθά στα χέρια του, αφού είναι "Πανάγαθος".
Η μόνη σκάλα λοιπόν γι ν' ανέβει λίγο πιο ψηλά και ν' ακουστεί η φωνή του ήταν ο νόμος του Θεού, κι ο νόμος αυτός είχε δέκα άρθρα, τις δέκα εντολές.
Πρώτα απ' όλα και πάνω απ' όλα λοιπόν ο Θεός. Ο,τι γινόταν ήταν θέλημα Θεού, άρα ο,τι ερχόταν από αυτόν ήταν καλοδεχούμενο. Και το απλό παράπονο, ήταν αμαρτία.
Να υβρίσεις τα θεία; Εγκλημα!!!
Οι γονείς ήταν πρόσωπα ιερά, ο πλησίον αδελφός, γι' αυτό και τα υπόλοιπα άρθρα του παραπάνω νόμου, ήταν στην "σκιά".
Στην Ίμβρο υπήρχαν φυλακές, αλλά ήταν πάντα κλειδωμένες. Σπάνια άνοιγαν, όταν κανένας είχε δούναι και λαβειν με τις αρχές, τότε ήτα σίγουρο πως...είχε άδικο!!
Συνεχίζεται....

Read more...

Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2009

20 Σεπτεμβρίου 2009

Read more...

η θρησκεία στη ζωή του Ιμβριώτη


Ας ανοίξω σήμερα ενα κεφάλαιο που έχει να κάνει με την θρησκεία στην ζωή του Ιμβριώτη.
Εχει πολλές παραμέτρους, όσες μπορέσω σιγά σιγά θα καταγράψω.
Η θρησκεία είναι κανόνας ζωής για μας, τους Ιμβριώτες. Το αν πρέπει η δεν πρέπει πηγάζει από την πεποίθηση μας οτι ετσι το θέλει η δεν το θέλει ο Θεός. Ας μην διαβάσαμε ποτέ την Αγία Γραφή, ας μην καταλαβαίναμε αυτά που ακούγαμε στην εκκλησία, όμως τα νιώθαμε. Κανόνας συμπεριφοράς μας, ήταν η συνείδηση μας. Αυτή ήξερε καλύτερα από όλες τις Γραφές. Αυτή η συνείδηση δεν μας επιβλήθηκε από πουθενά, αλλά είναι καταστάλαγμα γνώσης και πείρας αιώνων. Περιμένει υπομονετικά στα τρίσβαθα της ψυχής μας και μόνο σε ώρες κρίσης αναδύεται, για να αποδώσει κατα πως λένε "τα του Καίσαρος τω Καίσαρι"
Αν εμείς οι Ιμβριώτες, υπακούοντας στην συνείδηση μας, έχουμε σαν γνώμονα ζωής τις δέκα εντολές, δεν το κάνουμε επειδή ξέρουμε πως δόθηκαν από το Θεό στον Μωυσή, αλλά επειδή ξέρουμε πως στον κόσμο τούτο, εμείς και ο "πλησίον" είναι από την μια μεριά και από την άλλη ο Θεός.
Ανάμεσα μας υπάρχει το χάος και κανένα σκαλοπάτι να τον πλησιάσουμε και να μας ακούσει.
Η χρυσή σκάλα με τα πλατιά σκαλοπάτια, όπως συμβαίνει στην χώρα μας ( λέμε τώρα), η κρατική μέριμνα με τις παροχές, τα δάνεια και τις επιχορηγήσεις ήταν άγνωστα σε μας, όχι μόνο σαν έννοιες και υπαρκτά ενεργούμενα αλλά και σαν λέξεις ακόμα.
Οι θεομηνίες;

Read more...

Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2009

17 Σεπτεμβρίου 1982

Μου είναι αδύνατο να παραλείψω από το ιστολόγιο της νοσταλγίας τον Μάνο.
Τον Μάνο Λοίζο.
Ευχαριστώ τον Σπύρο Σεραφείμ και το e-tetradio.gr για την δυνατότητα που μου έδωσαν να αφιερώσω το συναίσθημα μου σε εκείνον.
Το ίδιο κάνω και τώρα από το δικό μου "σπιτικό"
Ηταν γκρίζο εκείνο το φθινοπωρινό μεσημέρι του 1982. Γκρίζο από χρώματα. Από αρώματα. «Η πλαγιά γεμάτη πολύχρωμα λουλούδια» όπως αποκαλούσε τον Μάνο Λοιζο ο Μίκης Θεοδωράκης, ξαφνικά σκοτείνιασε. Σαν να την κάλυψε ομίχλη. Του θανάτου. Μα όχι της λησμονιάς.
Η μορφή του σεργιανά ανάμεσα στους χτύπους της καρδιάς και τους κάνει να ηχούν μελωδικά και καμιά φορά θυμωμένα. Τα τραγούδια του κεντούν στου αλόγου μου τη σέλα όσα η γλώσσα αδυνατεί να πει.
Η Αλεξάνδρεια τον υποδέχθηκε. Ευλαβικά και με πολύ καμάρι τον παρέδωσε στον κόσμο. Τον προϋπάντησε ο Μίμης Πλέσσας. Ο Μίκης Θεοδωράκης τον «πολιτογράφησε» στην «Μαγική Πόλη». Στο κατόπι, στήθηκαν στη σειρά ο Σαββόπουλος, η Φαραντούρη και άλλοι, και άλλοι, καθώς έβλεπαν πως κάποιο φως άνοιγε δρόμους ξεχωριστούς.
Ο Μάνος έγραψε την ξεχωριστή ιστορία αυτού του δρόμου. Τι παράξενο: είναι ο δικός μου δρόμος. Κάπου εκεί ακούγεται ένα «ακορντεόν» να φυλάει τσίλιες, την ώρα που «η νύχτα η μικρή αρχόντισσα» αποχαιρετά «τα καράβια αλήτες».
Ο δρόμος αυτός με περπατά μέχρι σήμερα. Κάποτε γίνεται θάλασσα, με ληστές και πειρατές. Κάποτε γίνεται παποράκι του Μπουρνόβα. Κάποτε γεμίζει νέγρους που διψούν για ζωή.
Η ζωή μου δίχως τον Μάνο δεν θα ήταν ζωή. Γι’ αυτό και τον ευχαριστώ. Μια μέρα, σε μια στροφή του δρόμου, τούτο το ευχαριστώ θα του το πω. Μέχρι τότε θα ελπίζω πως «η μέρα εκείνη δεν θα αργήσει».


Read more...

Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2009

" Gόz sancisi" Φθινοπωρινή Οδύνη"



Στους κινηματογράφους της Τουρκίας έχουν συρρεύσει χιλιάδες άτομα για να παρακολουθήσουν την ταινία Φθινοπωρινή οδύνη με φόντο τα Σεπτεμβριανά, τα επεισόδια που είχαν οργανωθεί στις 6-7 Σεπτεμβρίου 1955 εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης.

Η ταινία της Τομρίς Γκιριτλίογλου είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Τούρκου λογοτέχνη-πολιτικού Γιλμάζ Καράκογιουνλου που αναφέρεται στην ερωτική ιστορία αγάπης ενός Τούρκου μεγαλοαστού και μιας Ρωμιάς ιερόδουλης.

Μόνο στην πρώτη εβδομάδα της προβολής του, σε 92 τουρκικές κινηματογραφικές αίθουσες, την Φθινοπωρινή οδύνη έσπευσαν να παρακολουθήσουν 300.000 Τούρκοι.
Τρεις μέρες μετά την πρεμιέρα της ταινίας, ο διευθυντής της Hurriyet, Ερτουγρούλ Οζκιόκ, έγραφε: «Η ταινία αρχίζει με μια άκρως εντυπωσιακή σκηνή: Μια ομάδα αλητών, κρατώντας έναν κουβά με κόκκινη μπογιά, σημαδεύει με σταυρό πόρτες κάποιων σπιτιών, τα μεσάνυχτα. Το σημάδεμα των σπιτιών σε όλα τα μέρη του κόσμου είναι οιωνός κάποιας δικτατορίας ή γενοκτονίας που πλησιάζει».

»Έτσι έγινε και στη ναζιστική Γερμανία, έτσι έκανε και η Κου Κλουξ Κλαν στις ΗΠΑ. Έτσι σημαδεύτηκαν τα σπίτια στη Βοσνία και το Κόσοβο. Από ό,τι φάνηκε όμως, τα δικά μας αρχεία δεν είναι και τόσο καθαρά. Υπήρξε αυτό και σε εμάς. Πριν από τα Σεπτεμβριανά, ορισμένοι αλήτες σημάδεψαν τα σπίτια στα οποία ζούσαν Ρωμιοί. Όταν έβγαινα από την ειδική προβολή της ταινίας, ένας φίλος ζήτησε τη γνώμη μου κι εγώ του είπα: Είθε μετά από 20-30 χρόνια, να μην αναγκαστούμε να κάνουμε μια παρόμοια ταινία. Ο Θεός να φυλάει την Τουρκία από αυτό το ρεζιλίκι».

Το σοκ που προκάλεσε η συγκεκριμένη ταινία στην Τουρκία, πυροδότησε σειρά δημοσιευμάτων σε πάμπολλες ευρωπαϊκές εφημερίδες. Το περασμένο Σαββατοκύριακο, η ολλανδική «Trown» δημοσίευσε ανταπόκριση του Ερντάλ Μπαλτσί από την Κωνσταντινούπολη, με τίτλο «Η Κωνσταντινούπολη ντρέπεται για το 1955» και υπέρτιτλο «Ταινία για το διωγμό των Ελλήνων προβάλει ξεχασμένη ιστορία». Στο ρεπορτάζ τονίζεται ότι «πρόκειται για ταινία, που αναφέρεται στα φρικτά γεγονότα του 1955, τη χρονιά που η ελληνική μειονότητα δέχθηκε επίθεση και εκδιώχθηκε από το τουρκικό κράτος».
polh.jpg

Ο Πατριάρχης έκανε αναφορα σε μια ομιλία του γι' αυτή την ταινία,
Μπορείτε να το δείτε εδώ:
http://panagiotisandriopoulos.blogspot.com/2009/01/blog-post_24.html

Read more...

Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2009

14 Σεπτεμβρίου 1922

Ανήμερα του Σταυρού στις 14 Σεπτέμβρη του 1922 έγινε τη καταστροφή της Σμύρνης.



Ας τραγουδήσουμε τον καημό που κρύβουμε στα στήθια...





Τι σημαίνει όμως " καταστροφή";


Ας ρωτήσουμε την εγκυκλοπαίδεια

Mε τον όρο καταστροφή της Σμύρνης αναφερόμαστε στην σφαγή του χριστιανικού πληθυσμού ( Ελληνικού,αλλα και Αρμενικου) της Σμύρνης (την gavour izmir δηλ. πόλη των απίστων οπως την λέγαν οι Τούρκοι εξαιτίας του μεγάλου πλειοψηφικού χριστιανικού κυριοτατα ελληνικου πληθυσμού που την κατοικούσε) καθώς και στην καταστροφή της πόλης με την φωτιά που εκδηλώθηκε αρχικά στην αρμένικη συνοικία και κατέκαψε όλη την πόλη εκτός απο την μουσουλμανική συνοικία. Η φωτιά εκδηλώθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου(ν.ημ.) 1922, τέσσερις μέρες μετά την επανακατάληψη της πόλης από τους Τούρκους, και κράτησε έως τις 17 Σεπτέμβρη.


Μακάρι ο κόσμος να μην ξαναγνωρίσει κάτι παρόμοιο
Μακάρι οι λαοί της γης και εμείς οι Έλληνες πρώτοι
να μάθουμε να ζούμε μονιασμένοι στην γωνιά αυτή
της Μεσογείου που μας έριξε ο θεός. Καμιά αντεκδίκηση, κανένα μίσος.
Απλά ελπίζω να μας επιτρέπουν να τα θυμόμαστε με πόνο ψυχής
γιατί αλίμονο στους λαούς που δεν γνωρίζουν την ιστορία τους.
Ένοιωθα ότι είχα χρέος απέναντι στους δικούς μου ανθρώπους που ξεριζώθηκαν
από εκεί και στους δικούς μου ανθρώπους που δολοφονήθηκαν.
Αν στον ελεύθερο κόσμο, σωστα, είναι αδίκημα η μη παραδοχή της γενοκτονία τω Ναζί,
γιατί εμείς θα πρέπει να τα ξεχνάμε;

Read more...

Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2009

προλήψεις


Στο μεγάλο κεφάλαιο των προλήψεων και των δοξασιών όπως λέμε, δεν θα ήθελα να παραλείψω μερικές πολύ σημαντικές πτυχές της καθημερινής μας ζωής που ποτίζονταν από αυτές. Τις προλήψεις και τις δοξασίες.
Ας κάνω αρχή σήμερα με τον γάμο και την γέννηση.
Λοιπόν,
Ποτέ δεν παντρεύομασταν την Τρίτη, είναι μαθες κακή μέρα. Αντίθετα η Πέμπτη είναι τυχερή μέρα γι' αυτό οι γάμοι γίνονται Πέμπτη και Κυριακή.
Τρεις μέρες μετά το γάμο το αντρόγυνο δεν πρέπει να περάσει ποτάμι, γιατί θα χωρισουν πριν περάσει χρόνος. Το ίδιο θα συμβεί αν, μεσα σε ένα χρόνο, ακούσουν το "ευλογημένη η βασιλεία" άλλου γάμου, γι' αυτό δεν μπαίνουν στην εκκλησία, όταν βρεθούν σε γάμο.

Να σας πω για τον γάμο τώρα λίγα:
Η έγκυος γυναίκα δεν πρέπει να ζητά ο,τι νάναι, γιατί το παιδί που θα γεννηθεί θα γίνει φτ ωχός. Αν η έγκυος την ημέρα του αγίου Συμεών κάνει σημάδι με μουτζούρα στο σώμα της, το σημάδι αυτό αποτυπώνεται στο έμβρυο στο ίδιο σημείο και το παιδί θα έχει το σημάδι σε όλη του τη ζωή.
Συνεχίζεται...

Read more...

Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 2009

Ναζίμ Χικμέτ

Αυτό το συννεφιασμένο απόγευμα, με παρασέρνει στα χρώματα του. Τα αρώματα και τις μνήμες. Επειδή οι μνήμες είναι γεμάτες αρώματα. Εκείνα που μόνο εσύ αναγνωρίζεις ανάμεσα σε χίλια.
Είναι δικά σου.
Οχημα προσφέρω για τούτο το ταξίδι.
Ελάτε!
Ας απολαύσουμε μαζί λόγο και μουσική.
Ναζίμ Χικμέτ

Read more...

Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2009

καλή μας σχολική χρονιά

"...στο σχολειό τον πάνε να μάθει γράμματα
θέλει να παίξει ακόμα με τ'άστρα τ' ουρανού
πριν έρθουν πρωτοβρόχια και συννεφιές στο νου
πρωτάκι, σχολιαρούδι, του κλέβουν το τραγούδι, του κλέβουν το τραγούδι... "

stu.jpg
Τότε ήταν, σαν τώρα είναι, πρώτες μέρες στο σχολείο. Στην Ίμβρο... την αφεντιά μου την διακρίνετε φαντάζομαι...
Α, δεν σας έδειξα το σχολειό... άυτό που μου φέρνει σήμερα συννεφιές στο νου...

ilkokul.jpg

Αυτό είναι το σχολείο όπως είναι σήμερα. Μερικές φορές το χρησιμοποιούν ως ντισκοτέκ.
Τότε όμως ήταν γεμάτο μαθητούδια. Τουρκάκια και ελληνάκια. Η αυλή γέμιζε φωνές...διάφορες... μέρικά συναισθήματα μπορείτε να δανειστείτε από την φωτογραφία την πρώτη. Εκείνη με τις ποδιές και τους κάτασπρους κολλαριστούς γιακάδες.
Καλή αρχή λοιπόν και τούτης της σχολικής χρονιάς...με μνήμες και όνειρα για ένα αύριο πιο πλούσιο!

Read more...

Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2009


Το μόνο που δεν σας είπα, για να συνεχίσω το προηγούμενο που λέγαμε, σχετικά με τις παράξενες θεραπείες, είναι οι μαγουλάδες.

Με έφεραν που λέτε σε μια γυναίκα που είχε τη φήμη οτι είχε καλό χερικό. Η "γιάτραινα" λοιπόν μέσα σε μια κούπα νερό, διέλυσε ένα κύβο λουλάκι και το νερό έγινε γαλάζιο. Υστερα με ένα "σγραγιστό" με αυτούς που σφραγίζουν τα πρόσφορα και που τον είχε ακουμπήσει στο λουλακί νερό, σφράγισε το πρήξιμο του λαιμού μου.
Όλη αυτή η διαδικασία έγινε στα βουβά, που όμως από το ύφος της γυναίκας θα έλεγες οτι κάτι μελετούσε.
Οι μαγουλάδες οι δικοί μου, καθώς και όλων των υπόλοιπων όπως καταλαβαίνετε εξαφανίστηκαν.
Ολοι οι αυτόκλητοι τούτοι θεραπευτές είχαν ένα κοινό σημείο μεταξύ τους: την μυστική προσευχή. Αν ήταν προσευχή η ξορκισμοί ή τίποτα από τα δύο, αλλά ένας τρόπος υποβολής της ιδέας στον άρρωστο, οτι επικαλούνται αόρατες δυνάμεις που θα βάλουν το χέρι τους να γίνουν καλά, κανείς δεν ξέρει.
Ενα άλλο επίσης κονό σημείο που είχαν ήταν οτι δεν έπαιρναν ποτέ χρήματα, ούτε δέχονταν δώρα.

Μιας και τό έφερε η κουβέντα να σας πω λίγα και για την χρυσή, η το "σαραλίκι" όπως το λέγαμε. Είναι τούρκικη λέξη και σημαίνει κάτι σαν "κιτρινισμός". Αυτή ήταν πολύ συνηθισμένη αρρώστια στα παιδιά αλλά και στους μεγάλους. Για να περάσει αυτό, χρειαζόταν όχι γητειές και ξόρκια αλλά χειρουργική επέμβαση. Με κάποιον τρόπο, συνήθως με μεταξωκλωστή, έκοβαν τον σύνδεσμο που υπάρχει στην βάση του επάνω χειλιού. Τότε έτρεχε πολύ αίμα. Ελεγαν πως αυτή ήταν "η ώρα του Θεού". Σε λίγες μέρες ο άρρωστος ξανάβρισκε την υγεία και το χρώμα του.

Με αυτά και με εκείνα, το θέμα της "λαικής ιατρικής" πήρε τέλος.
Προλήψεις και δοξαδίες είχαμε όπως έχει κάθε κοινότητα που μετρά πολλούς αιώνες ιστορίας. Η επιβίωση ήταν ανάγκη και έπρεπε με κάθε θυσία να πραγματοποιηθεί.

Read more...

Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2009

Τα Σεπτεμβριανά

Προτου μας αφήσει τούτη η μέρα, και οι μνήμες της περάσουν στο παρελθόν, προσπάθησα και κράτησα μερικές. Είναι από αυτές που πονούν. Μερικοί θα ήθελαν να ξεχάσουν τα γεγονότα, αλλά εκείνα μας στοιχειώνουν. Πρέπει. Πρέπει να ειπωθούν για πολλοστή φορά.
Ετσι για να αγιάσει η μνήμη όσων άδικα για μια φορά ακόμα, έπεσαν θύματα....

111.png


112.png


114.png


115.png


Τούτα ήταν τα γεγονότα όπως μου τα διηγήθηκε ο παππούς, και τα έχω καταγράψει στο βιβλίο μου "Μικρασίας Έρως". Ετσι δεν θα μπορούσα να τα παραλείψω...
Την θύμηση του να έχω...εύχομαι...

Read more...

Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2009

σαράντα κύματα


Είχα ένα φίλο που λέτε, τον Σταύρο τον Τσιμπλή.
Αυτός όταν ήταν μικρός, υπέφερε ο καημένος από μια αρρώστια που κρατούσε πολύ καιρό. Μη με ρωτήσετε να σας πω τι ήταν γιατί σίγουρα δεν ξέρω, κανείς μας δεν ήξερε.
Μια μέρα το λοιπόν, η γιαγιά και η μάνα του τον κατέβασαν στο γιαλό. Εκεί του έβγαλαν την φανέλα του, το πάνω εσώρουχο, και καθισμένες στην άμμο, η πάνω σε μια πέτρα, εκεί που σκάει το κύμα στην ακροθαλασσιά, βουτούσαν το ρούχο στην θάλασσα σαράντα φορές, σε σαράντα κύματα. Παρακαλούσαν να σβήσει η αρρώστια από το άρρωστο παιδί τους όπως σβήνει το κύμα στη στεριά.
Οταν έφευγαν, έπρεπε να μη γυρίσουν να κοιτάξουν πίσω τη θάλασσα, εκεί που άφησαν το "κακό".
Η αλήθεια είναι οτι ο Σταύρος είναι σήμερα κάπου στην Αυστραλία. Ζει και βασιλεύει.
Τι είδους αρρώστια ήταν, τι έγινε κανείς δεν ξέρει.
Την πήραν τα "σαράντα κύματα".
Μεταξύ μας, όχι μόνο του Σταύρου αλλά και ένα σωρό άλλα παιδιά ακολουθησαν αυτή τη "θεραπεία" μεταξύ αυτων και εκείνος που γράφει τούτες τις γραμμές...

Read more...

Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2009

"ξεφοράει"


Για να σας τελειώσω με το θέμα αυτό, αν και δεν τελειώνει έτσι, ίσως το ξαναβρούμε μπροστά μας, θέλω να σας πω για το τι γινόταν όταν η κυρά Μαρίκα δεν κατάφερνε και πολλά.
Μην της το πείτε όμως επειδή εκείνη δεν το παραδέχεται.
"Εμένα η τέχνη μου έχει βαθιές ρίζες" λέει " έχουν έρθει σε μένα...ωωωωω... τι να πρωτοθυμηθώ!"
Γι αυτό σας λέω, μην της το πείτε, θα πικραθεί και είναι τόσο καλός άνθρωπος!
Λοιπόν, τι λέγαμε;
Α, ναι! Αν με αυτά και με εκείνα δεν περνούσε το κακό, τότε καταφεύγουμε σε άλλα μέσα, στην θρησκεία.
Μάλιστα!
Πάμε τον άρρωστο στην εκκλησία, για να "φεφορέσει" επάνω του ο παππάς. Μετά τη λειτουργία σταματουμε τον "παθόντα" στην βορεια πύλη του ναού. Ο παππάς βγάζει το πετραχήλι του, τα επιμάνικα και τη ζώνη, τα βάζει πάνω στο κεφάλι του βασκαμμένου και διαβάζει την ειδική ευχή.
Άλλες φορές πάλι, ξαπλώνουμε τα βασκαμένα μωρά μπροστά στην Ωραία Πύλη, για να περάσει από πάνω τους ο παπάς την ώρα που περνά με τα "Άγια" στα χέρια.
Πάντως πρέπει να ξαναπώ, οτι ήταν μεγάλος "λεκές" για κάποιον να "διαγνωστεί" με βασκανία. Κοίταγε πώς θα αποτινάξει από πάνω του τούτο το κακό, την φήμη του ονόματός του. Ωστόσο μπορεί να συμβεί και στον καθένα. Για να προλάβουν λοιπόν το κακό, μόλις πλησίαζαν το αντικείμενο του θαυμασμού τους, το έφτυναν λέγοντας ", φτου να μη βασκαθείς". η έβαζαν μπροστά σε ό,τι ήθελαν να πουν την λέξη "σκόρδα" η απλά έλεγαν "μάσιαλα" που είναι μια επίκληση του ονόματος του Θεού στα τουρκικά.
Είπαμε όμως έτσι;
Τσιμουδιά στην κυρά Μαρίκα.
Την άλλη φορά θα σας πω για τα ξόρκια και τα γητέματα...

Read more...

Κυριακή 30 Αυγούστου 2009

Στα όρη στ' άγρια βουνά.


Δεν ξέρω αν θυμάστε την κυρα Μαρίκα.
Η κυρά Μαρίκα είναι η ξεματιάστρα του χωριού μας. Ήταν και συνεχίζει να είναι, στο πείσμα της τεχνοκρατούμενης επέλασης του καιρού.
Λοιπόν, πριν από λίγο καιρό την χρειάστηκα. Σας είχα πει οτι όταν το επιτρεψει θα σας πω, επάνω επάνω, λίγα από την "τέχνη" της.
Τον λόγο για τούτη την αποκάλυψη να μου επιτρέψετε να τον κρατήσω κρυφό. Προς το παρόν. Επειδή από ο,τι βλέπω, σιγά σιγά δεν μένει τίποτα κρυμένο σε αυτό το ιστολόγιο της θυμησης και της νοσταλγίας.
Χρησιμοποιεί το "κάπνισμα" η κυρά Μαρίκα.
Για την κυρία Ευτέρπη θα σας μιλήσω άλλη φορά.
Η κυρα Μαρίκα, έχει ένα θυμιατό σπιτικό με αναμμένα κάρβουνα. Βάζει λίγο βασιλικό του Επιταφίου, τρία μοσχοκάφια (τα λένε και γαρίφαλα), τρία κουκιά αλάτι κι ένα ψίχουλο ψωμί. Κάνει με το θυμιατό τρεις κύκλους, πάνω από το κεφάλι του "βασκαμένου" ψιθυρίζοντας μερικά λόγια ακατάληπτα για τους άλλους, ενώ τα καιόμενα υλικά σκάζουν στη φωτιά. Οσο πιο δυνατά είναι τα "τσακ τσακ" τόσο πιο μεγάλος είναι ο βαθμός της βασκανίας. Υστερα κάνει τρεις φορές το σημείο του σταυρού μπροστά στο πρόσωπο του βασκαμένου και αδειάζει το περιεχόμενο του θυμιατού σε μια σουπιέρα με νερό, ενώ ο "άρρωστος" σκύβει από πάνω για να αναπνεύσει τον αχνό που βγάζουν τα κάρβουνα που σβήνουν. Ύστερα, η κυρα μαρίκα βουτά το χέρι της στο νερό και με τα δάχτυλά της ραντίζει τρεις φορές το πρόσωπο του, να τον κάνει να τρομάξει ( εκείνει το λέει "να ξ'πασει") και του δίνει να πιεί τρεις γουλιές από το νερό.
Η κυρά Μαρίκα δεν γνωρίζει από αμαρτίες και άλλα τέτοια. Δεν θεωρεί οτι κάνει κάτι κακό. Ετσι της το έμαθε η γιαγιά της έτσι το κάνει.
Να σας πω την αλήθεια έχει γιαραντήσει πολλούς. Συζητήσεις θεολογικές και φιλοσοφικές δεν ξέρει να κάνει. Θαρρεί πως κάνει το καλό, επειδή βλέπει στα μάτια των αρρώστων την υγεία όταν φεύγουν από το σπίτι της.
Στα όρη στ' άγρια βουνά!

Read more...

Σάββατο 29 Αυγούστου 2009

husaf



"Α. όλα κι όλα! Μπορεί να παντρέφτηκες, να έφυγες από κοντά μου, αλλά ένα να έχεις μέσα στην καρδιά σου. Τα ήθη μας και τα έθιμα μας!"
"Τι λες ρε μάνα;" την ΄ρωτησα έτσι αναστατωμένη που την είδα εχθές.
Πέρασε για καφέ.
Όποτε έρχεται, αυτό γίνεται, είτε για να φέρει πεσκέσια, είτε για να μοιραστεί κάτι που την αναστάτωσε.
Τώρα ήταν το δεύτερο.
Άκου λέει δεν νηστεύουμε! Εμείς, γιορτή σαν την σημερινή ούτε λάδι δεν τρώγαμε!"
"Έλα ησύχασε!" της λέει η γυναίκα μου. "Εμεις δεν τα ξεχνάμε αυτά!"
"Το ξέρω θυγατέρα μου! " είπε αναστενάζοντας. "Τι απομεινε πια!"
Πήρε δυο ανάσες και είπε:
Θα σας φτιάξω χουσάφι!
Οι μνήμες της γεύσης αναστατώθηκαν!
Μετά από τα ζαρζαβατικά, θα φάμε χουσάφι με ρύζι.
"Πως φτιάχνεται;" ρώτησε η Μαρούλα
"Πάμε στην κουζίνα!"
Πήγαν εκεί. Και γω από κοντά.
"Σταφίδες θέλουμε, ξανθές. Θέλουμε νερό και κανέλα. Έχουμε;"
"Εννοείται!! και άλλα μπαχάρια!"
"Ωραία! "
Μπήκε η χύτρα στη φωτιά, το νερό, βράζουν οι σταφίδες με την κανέλα τα γαρύφαλλα, το κονιά και την ζάχαρη!
"Άλλα φρούτα αποξηραμένα μπαίνουν;" ρώτησε η Μαρούλα
"Ο,τι θες" της είπε εκείνη. "Αλλά εμείς επειδή οι σταφίδες ήταν πιο πρόχειρες, τις χρησιμοποιούσαμε. Βάζεις βερύκοκα, δαμάσκηνα. Οσα είχε προνοήσει η νοικοκυρά να έχει στο "φανάρι" της!
Το ρύζι ταυτόχρονα! Σε άλλο μάτι.
Αφού κρύωσε το ρύζι, σε ένα κουπάκι και από πάνω με την κουτάλα το χουσάφι. Ταξίδι γεύσης και θύμησης!
"Θυμάσαι;" με ρώτησε. "Θυμάσαι που βράζαμε στάρι και το τρώγαμε με μέλι;"
Εγώ όχι απλά θυμόμουν, δεν ήμουν εκεί... με είχε πάρει ο χρόνος στις φτερούγες του για την πατρίδα...

Read more...

Πέμπτη 27 Αυγούστου 2009

Ναζρεντίν Χότζας


Πως ήρθε η κουβέντα σήμερα το μεσημέρι και θυμήθηκα τον Χότζα.
Τον Ναζρεντιν Χότζα.
Εκείνη την μυθική μορφή που έχει σφραγίσει τα παιδικά μου χρόνια. Έχω ακούσει τόσες πολλές ιστορίες, ώστε μόνο τώρα καταλαβαίνω οτι ο πατέρας μου μας διηγόταν τις ιστορίες αυτές, όχι μόνο για διασκέδαση αλλά και για όργωμα του μυαλού και τις ψυχής μας.
Δεν καταλαβαίνουν όλοι με την πρώτη ανάγνωση τις ιστορίες του, είναι αλήθεια.
Μα και γι' αυτό γράφτηκαν. Τώρα έμαθα οτι πρόκειται για τις ισλαμικές ζεν ιστορίες. Να σε μάθουν να ανοίγεις και άλλες διεξόδους για την διεύρυνση της αντιληπτικότητας του νου σου.
Λοιπόν, για να μην κάνω αναλύσεις, δεν είναι άλλωστε σκοπός τούτης της εγγραφής, ορίστε δυο από αυτές που θυμάμαι.
Οποιος μπορεί ας βρει τον κρυμένο θησαυρό τους:

Μια φορά ο Χότζας είχε να μιλήσει σε μια συγκέντρωση σε κάποια γειτονική πόλη κι έφτασε λίγο καθυστερημένος, αλλά εντελώς γυμνός. Οπότε ο κόσμος άρχισε να ρωτάει γιατί είναι γυμνός κι εκείνος απάντησε: «Βιαζόμουν τόσο πολύ να ντυθώ που ξέχασα να βάλω τα ρούχα μου.

Ορίστε και μια άλλη:

Μια μέρα ο Χότζας πήγε να δει έναν ψυχίατρο. Ξάπλωσε στον καναπέ και είπε:
«Το πρόβλημά μου γιατρέ είναι ότι δεν μπορώ να θυμηθώ τίποτα».

Άραγε θυμάται ο καθένας μας την αλήθεια που ήδη ξέρει;

Read more...

Τετάρτη 26 Αυγούστου 2009

μακαρι να φανερώσει


Η μάνα μου πολύ τον ευλαβούνταν τον άγιο Φανούριο.

Κάθε χρόνο μας μάζευε όλους, και σαν έφτιαχνε την φανουρόπιτα μας έλεγε τούτη την ιστορία:

"Η μάνα του Αγίου δεν ηκαμε καλό ποτέ τζη. Μόνο ένα κρομμυδύφυλλο ήδωσε μια βολά σ'ένα διακονιάρη. Σαν απόθανε ήβραζε σ'ένα καζάνι με πίσσα και ο Άγιος αρώτησε: α-Γιάντα η μάνα μου είναι εκειά μέσα;


Ο Μιχαήλ Αρχάγγελος τ'απηλοήθηκε: -Γιατί δεν ήκαμε ποτέ καλό. Να ρίξομε το κρομμυδόφυλλο που ήδωσε κι ανέ τηνέ σηκώσει να βγει επάνω, να σωθεί...

Ερίξανε το κρομμυδόφυλλο και η μάνα ντου βγήκε στα χείλια του καζανιού μαζί με τρεις άλλες γυναίκες που πιαστήκανε κι αυτές από το κρομμύδι. Μα η μάνα ντου τώσε δίνει μια σπρωξιά και πέφτουνε πάλι μέσα. Τοτεσάς λέει ο Αρχάγγελος: Θωρείς πως κι επαέ είναι ακόμη κακή.


Τοτεσάς ο Άγιος Φανούριος ζήτησε μια χάρη: Να μην πηγαίνουνε πράμα γι'αυτόν, μόνο για τη μάνα ντου για να λένε να τση συγχωρέσει ο Θεός..."




Ύστερα, μετρούσε τα υλικά της να είναι η επτά, η εννιά και την έφτιαχνε μπροστά στα δικά μας έκπληκτα μάτια. Μας άρεσε να βλέπουμε με πόση αγάπη και ευλάβεια ζύμωνε, ανακάτευε τα παρακάτω υλικά:

1 ποτήρι λάδι.


1 ποτήρι ζάχαρη.


1 ποτήρι χυμό πορτοκάλι.


1 κουταλιά κουταλιά ξύσμα πορτοκαλιού


3 ποτήρια αλεύρι που φουσκώνει μόνο του


1 κουταλάκι σόδα


1 κουταλιά κανελογαρύφαλα


1/2 ποτήρι καρύδια χοντροκομμένα


1/2 ποτήρι μαύρες σταφίδες


Χτυπούσε το λάδι με τη ζάχαρη, πρόσθετε το ξύσμα και το χυμό του πορτοκαλιού, και τέλος το αλεύρι με τα υπόλοιπα υλικά. Τα άδειαζε σε ένα ταψί και το έβαζε στην μασίνα ( ένα πολυμηχάνημα εποχής με ξύλα για φωτιά) για 50 λεπτά.

Όταν την έβγαζε ψημένη, την πασπάλιζε με άχνη και κατευθείαν στην εκκλησιά για να την διαβάσει ο παπάς.

Μακάρι να μας φέγγει όλους ο άγιος Φανούριος.

Read more...

Δευτέρα 24 Αυγούστου 2009

νοσταλγός του χθες

"Πατρίδα είναι εκείνο που αγαπάς"
Και αγαπάμε αυτό που πατάμε, εκείνο που μας αγκαλιάζει.
Δεν ξέρω αν λέγεται Ελλάδα, Ίμβρος, Αμερική. Τα ονόματα, μπορεί να είναι συμβατικές λέξεις για να περιγράψουν εκείνο που σε αγκαλιάζει.
Θυμάμαι, πως όταν ήρθαμε στην Ελλάδα, μας λέγανε "τουρκόσπορους"
Ας είναι.
Αυτό είναι ένα άλλο θέμα, που σκοπεύω να φωτίσω αργότερα.
Ο πρόλογος που έκανα είναι για να σχολιάσω μια εικόνα από το μέλλον.
Κατασκευασμένη μεν, αλλά βγαλμένη μέσα από τους φόβους.
Σαν παραμύθι.
Σαν ένα βιβλίο που ανοίγει για να σου πει:
Μια φορά κι εναν καιρό...

βιβλίο.jpg

Read more...

Σάββατο 22 Αυγούστου 2009

το φεγγάρι...οι φωτιές... μεσα από το σπίτι μου...

Μπορώ να καταλάβω πολύ εκείνους που από την μια στιγμή στην άλλη έμειναν δίχως σπίτι.
Είμαι εγώ.
Κι εγώ μια φορά στη ζωή μου ένιωσα την φωτιά να μου καίει τη ζωή μου, να με διώχνει από το σπίτι μου.
Καταλαβαίνω τι σημαίνει να βλέπεις το σπίτι σου να λυγίζει από τον βιασμό. Να σου φωνάζει για βοήθεια κι εσύ να μην μπορείς να κάνεις τίποτα παρά να στεγνώνεις τα δάκρυα σου.
Με τον καιρό περίμενα πως θα καταλαγιάσει η ανάγκη να φωνάξω να θυμώσω να κλάψω.
Ψέματα.
Δεν έγινε τίποτα.
Μπροστά στην ίδια εικόνα της καταστροφής, μεταφέρομαι αμέσως στο σπιτικό μου.
Αστεγοι συνοδοιπόροι, υπάρχει τρόπος για να δεις καταματα αυτό που συνέβη.
Σαρκασμός και υπέρβαση.
Αλλιώς, θα είμαστε μέσα σε ένα δωμάτιο και θα χτυπάμε τους τοίχους μέχρι να ματώσουμε. Μάταια.
Το φεγγάρι πανωθε μας:

Read more...

Παρασκευή 21 Αυγούστου 2009

a summer day at Gokceada....Τρομάρα μας....


Λίγα λόγια μόνο όσα μου επιτρέπονται για το βίντεο που θα ακολουθήσει...
Τίποτα καλύτερο ως εισαγωγή, από το ποίημα του Κωστή Παλαμά....

Αντιγράφω από το youtube:
A taste of summer time on this quiet Turkish island in northern Aegean Sea






Καλοκαίρι στην Ίμβρο... με την ελληνική καταβολή να μαραζώνει....

Read more...

Τετάρτη 19 Αυγούστου 2009

χωρίς τραγούδι πανηγύρι δεν γίνεται

Ο Ιμβριώτης αγαπά πολύ το τραγούδι. Τραγουδά όλες τις ώρες της μέρας.
Πόσο μάλλον, όταν επιστρέφει στην πατρίδα ύστερα από έναν ολόκληρο χρόνο.
Τότε, στις καλές μέρες, τραγουδούσε, και τραγουδά μπορώ να πω, όπου βρεθεί. Στο χορό, στην παρέα, στο πανηγύρι, στο γάμο. Και στη δουλειά, με συντροφιά η μόνος. Οταν οδηγεί το κοπάδι στη βοσκή, τα βόδια στο χωράφι. Ακόμα και όταν ζευγαρίζει, (οργώνει) σκυμμένος πάνω στο αλέτρι παρασφυρίζει κάποιο σκοπό. Όταν, καβάλα στο ζο του, πήγαινε στη δουλειά, όταν θέριζε, όταν τρυγούσε, όταν μάζευε ελιές, ανεβασμένος στην σκάλα τραγουδούσε:

Στη σκάλα π' ανεβαίνεις, ν' ανέβαινα κι εγώ,
σε κάθε σκαλοπάτι να σε γλυκοφιλώ.

Οταν άπλωνε τα δίχτυα στην άμμο, όταν μάζευε τα πανιά της βάρκας, σιγοτραγουδούσε.
Το τραγούδι για τον Ιμβριώτη δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας εύθυμης διάθεσης. Είναι πηγαίο και αυθόρμητο στοιχείο έκφρασης της κάθε στιγμής. Όταν η καρδιά είναι πλημυρισμένη από έρωτα, προσδοκία, χαρά και πίκρα ακόμα, τραγουδα.
Οι Ιμβριώτες δεν τραγουδούσαν μοντέρνα ξενόφερτα τραγούδια, εκτός από τα γνωστά στο πανελλήνιο Πολίτικα και Σμυρναίκα, όπως το "Σαν τα μάρμαρα της Πόλης", "Εγώ είμαι του ψαρά ο γιος", "Μαρουλιά" και άλλα.
Άλλοι σκοποί και τραγούδια που έφεραν το όνομα της καταγωγής τους και που χορεύονταν ήταν "ο Σμυρνιός", ο Καλαματιανός, ο Συλ'βριανός.
Για περισσότερα επιφυλάσσομαι στο μέλλον αγαπητοί συν-νοσταλγοί της αληθινής ζωής.

Αντε να το πάμε όλοι μαζί:

Read more...

Τρίτη 18 Αυγούστου 2009

κάποιος νόστος του Αυγούστου

Η επιστροφή θα συνεχίζεται για πάντα.
Ακόμα και όταν όλα τα σπίτια καταστραφούν, ακόμα και όταν όλοι οι "φύλακες των Θερμοπυλών" πεθάνουν μόνοι και εγκαταλειμένοι, η επιστροφή θα συνεχίζεται.
Μιλώ για την Ίμβρο ( εσύ να διαβάζεις Ιθάκη).
Κάθε χρόνο, όπως διάβασες στην προηγούμενη εγγραφή, χρέος και τιμή είναι η επιστροφή.
Θα ήθελα να βάλω υλικό από φέτος αλλά είναι νωπές οι μνήμες ακόμη και δεν μπορώ. Χρειάζεται να καταλαγιάσει λίγο η ταραχή για να μου είναι μπορετό να τα ξαναζήσω.
Προς το παρόν, στου Αυγούστου το κάλεσμα, θα ανταποκριθώ "μουσικά"
Κάποιον περασμένο Αυγουστο, ένας γνωστός καλλιτέχνης, ένοιωσε μέσα του εκείνη την φωνή. Την φωνή που την ακουν όχι όλοι..
Αξίζει να δεις και τα δύο βίντεο, που καταγράφουν όσα και δική μου ψυχή.
Ελπίζω και η δική σου.



Ακου την φωνή:




Και τώρα το τελευταίο μέρος:






Ελπίζω τα κύμματα του Αιγαίου να δώσουν την σκυτάλη στους γλάρους για να φέρουν σε σένα, όπου και να είσαι, το μήνυμα πως υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που φυλάνε όπως λένε Θερμοπύλες. Εκείνοι λένε, τα σπίτια μας, τη ζωή μας...

Read more...